Export Milkrun op Schiphol stopt per 1 mei 2025 wegens gebrek aan deelname
Per 1 mei 2025 is het zogeheten Milkrun Export-project op Schiphol beëindigd. De reden: een structureel gebrek aan deelname vanuit de logistieke gemeenschap.
Het besluit markeert het einde van een community-initiatief dat in de sector werd gepresenteerd als een stap richting efficiëntere en duurzamere vrachtlogistiek.
De Milkrun Export, een uitbreiding op het al langer bestaande Milkrun Import-concept, was gericht op het bundelen van exportvracht van verschillende expediteurs in één rit naar de afhandelaar. Hierdoor zouden niet alleen kosten worden gereduceerd, maar ook de verkeersdruk en CO₂-uitstoot op en rond Schiphol. Het gesubsidieerde project werd kende een maandelijkse bijdrage voor het gebruik van de de Milkrun Export-portaal en daarnaast een vergoeding per kilo voor het transport.
Hoewel het concept in theorie voordelen bood voor zowel de luchthaven als de expediteurs, bleef grootschalige adoptie uit. Veel bedrijven kozen ervoor hun eigen transport te blijven organiseren. De belangrijkste bezwaren betroffen het gebrek aan flexibiliteit en het ontbreken van concrete kostenvoordelen. Hierdoor werd de Milkrun Export onvoldoende benut om het rendabel en effectief te laten functioneren.
Uit correspondentie binnen de sector blijkt dat alle expediteurs die export vracht verzorgen verplicht werden bij te dragen aan de export Milkrun. Dus ook bedrijven die hun vracht met eigen transport aanleverden, en dus geen gebruik maakten van een Milkrun-vervoerder, moesten financieel bijdragen aan deze collectief gefinancierde service. Daarnaast was deelname aan de Milkrun Export alleen mogelijk voor bedrijven die lid waren van ACN (Air Cargo Netherlands), wat feitelijk betekende dat deelname voor niet-leden werd uitgesloten.
Bovendien was het gebruik van het digitale platform eLink, via een exclusieve dienstverlening van Cargonaut, verplicht gesteld voor deelname aan de Milkrun Export. Dit betekende dat expediteurs zich moesten aansluiten bij één specifieke IT-aanbieder, wat leidde tot zorgen over keuzevrijheid, marktwerking en transparantie. (zie voorwaarden deelname export milkrun)
Deze combinatie van verplichte bijdragen, exclusieve toegang en opgelegde digitale infrastructuur leidde tot frustratie binnen delen van de sector, en heeft mogelijk bijgedragen aan de afgenomen bereidheid tot participatie.
Tegelijkertijd roept deze vorm van financiering en uitvoering vragen op over de transparantie en rechtvaardigheid van het project. In hoeverre zijn de kosten, inclusief mogelijke subsidies of publieke bijdragen, op een evenwichtige en representatieve manier verdeeld over de sector? En in hoeverre is voorafgaand aan de start van het project daadwerkelijk vastgesteld dat er een breed gedragen behoefte bestond onder expediteurs om een dergelijke service gezamenlijk te financieren, ook door partijen die er geen operationeel voordeel uit halen?
Vanzelfsprekend is het spijtig dat een project met zoveel potentie noodgedwongen wordt gestaakt. Het concept van een gezamenlijke, duurzame aanpak in de exportlogistiek verdient erkenning en verdere verkenning. In de aankondig van ACN op 7 mei 2025 waarin wordt medegedeeld dat het project met ingang van 1 mei is gestopt, geeft ACN aan dat ACN, SCMP en Cargonaut blijven zoeken naar manieren om de wachttijden, kosten en uitstoot te verminderen voor de luchtvracht community op Schiphol.
Het is de vraag of het voor ACN verstandig is om Cargonaut zo nadrukkelijk te blijven positioneren als dé partij voor community-oplossingen omdat vanuit SCMP bekeken en beoordeeld moet worden welke oplossing het beste voorziet in de behoefte van marktpartijen. Het is daarom evenzeer de vraag of het vanzelfsprekend zou moeten zijn dat projecten die onder de vlag van het Schiphol Cargo Mainport Program (SCMP) worden ontwikkeld, ook automatisch door Cargonaut of haar dochteronderneming Smartloxs worden uitgevoerd welke beide in eigendom zijn van de luchthaven Schiphol. Dit kan de indruk wekken dat digitale innovatie binnen de luchtvracht op Schiphol bij voorbaat is gekoppeld aan één leverancier, en dat belemmert gezonde marktwerking, innovatie en vertrouwen binnen de community.
Digitale infrastructuur op de luchthaven vraagt om breed draagvlak, transparantie en keuzevrijheid. Juist het ontbreken van die elementen heeft er mogelijk toe bijgedragen dat het project onvoldoende steun kreeg, en uiteindelijk onder druk is komen te staan.
De beëindiging van de Milkrun Export onderstreept hoe cruciaal het is om draagvlak en daadwerkelijke betrokkenheid te realiseren bij community-gedreven initiatieven. Zonder voldoende gebruik en enthousiasme uit de sector blijkt zelfs een duurzaam en efficiënt concept lastig te handhaven.
Voor toekomstige samenwerkingen binnen de luchtvrachtketen zal het essentieel zijn om financieringsconstructies eerlijk, transparant en optioneel te houden. Evenzeer moet worden gewaakt voor exclusieve deelnamevoorwaarden en IT-verplichtingen die keuzevrijheid beperken, en marktwerking belemmeren. Alleen dan kan echte betrokkenheid worden bereikt, en behouden.
Raoul Paul